Nelson Parmar
Nirjala Ekadashi 2024 Vrat date: જ્યેષ્ઠ માસના શુક્લ પક્ષની એકાદશીને નિર્જલા એકાદશી કહેવામાં આવે છે. એકાદશીથી ભગવાન વિષ્ણુની પૂજા માટે સમર્પિત છે. બધી એકાદશી એક તરફ અને નિર્જળા એકાદશી એક બાજુ. તમને જણાવી દઈએ કે નિર્જળા એકાદશીનું વ્રત ખૂબ જ શુભ છે. આ વ્રતનો ઘણો મહિમા છે. કહેવાય છે કે આ નિર્જળા એકાદશી વ્રતથી તમામ એકાદશી વ્રતનું પુણ્ય મળે છે. એવું માનવામાં આવે છે કે પાંડવ ભાઈઓમાં, ભીમે જ્યેષ્ઠ માસના શુક્લ પક્ષમાં પાણી પીધા વિના એકાદશીનું વ્રત રાખ્યું હતું. આ વર્ષે નિર્જલા એકાદશી વ્રત 17 કે 18 જૂને છે. વાસ્તવમાં આ વ્રતની તારીખને લઈને મૂંઝવણ છે.
નિર્જળા એકાદશી વ્રત ક્યારે છે?
પંચાંગ અનુસાર જ્યેષ્ઠ માસના શુક્લ પક્ષની એકાદશી 17 જૂનના રોજ સવારે 4:43 વાગ્યાથી શરૂ થશે અને બીજા દિવસે 18 જૂનના રોજ સવારે 6:24 વાગ્યા સુધી ચાલશે. 18 જૂનને મંગળવારે નિર્જલા એકાદશી વ્રત રાખવામાં આવશે. આવી સ્થિતિમાં ઉદય તિથિ અનુસાર 18 જૂનને નિર્જલા એકાદશી માનવામાં આવશે, દશમીયુક્ત એકાદશી ન રાખવામાં આવી હોવાનું કહેવાય છે.
ભીમસેન એકાદશી પણ કહે છે
મહાબલી ભીમ દ્વારા નિર્જળા એકાદશીના વ્રતને કારણે તેને ભીમસેન એકાદશી તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે. તમામ એકાદશીઓમાં આ વ્રત સૌથી મુશ્કેલ માનવામાં આવે છે કારણ કે આ દિવસે પાણી પીધા વગર વ્રત રાખવાની પરંપરા છે.
નિર્જળા એકાદશી વ્રત કથા
પ્રાચીન કાળની વાર્તા છે, એક વખત ભીમે વેદ વ્યાસજીને કહ્યું કે તેની માતા અને તેના બધા ભાઈઓ એકાદશીનું વ્રત રાખવાનું સૂચન કરે છે, પરંતુ તે કેવી રીતે શક્ય છે કે તે ઉપવાસ દરમિયાન પૂજા કરે અને ભૂખ્યા પણ ન રહે. આના પર વેદવ્યાસજીએ કહ્યું કે ભીમ, જો તમે નરક અને સ્વર્ગ વિશે જાણતા હોવ તો દર મહિનાની અગિયારમી તારીખે ભોજન ન કરો. ત્યારે ભીમે કહ્યું કે શું આખા વર્ષમાં એક ઉપવાસ ન કરી શકાય? દર મહિને ઉપવાસ કરવો શક્ય નથી કારણ કે તેમને ખૂબ ભૂખ લાગે છે. ભીમે વેદ વ્યાસ જીને વિનંતી કરી કે એવો વ્રત હોવો જોઈએ જે વર્ષમાં માત્ર એક દિવસ જ કરવો જોઈએ અને તેનાથી વ્યક્તિ સ્વર્ગની પ્રાપ્તિ કરી શકે છે. ત્યારબાદ વ્યાસજીએ ભીમને જ્યેષ્ઠ માસના શુક્લ પક્ષની એકાદશી વિશે જણાવ્યું. નિર્જલા એકાદશી વ્રત દરમિયાન ખોરાક અને પાણીનું સેવન પ્રતિબંધિત છે. દ્વાદશીના દિવસે સૂર્યોદય પછી સ્નાન કરીને બ્રાહ્મણોને ભોજન દાન કરવું જોઈએ અને પછી ઉપવાસ તોડવો જોઈએ. આ વ્રત કરવાથી વ્યક્તિ મૃત્યુ પછી મોક્ષ પ્રાપ્ત કરે છે. વેદ વ્યાસ જીની વાત સાંભળીને ભીમસેન નિર્જલા એકાદશીનું વ્રત કરવા સંમત થયા. તેમણે નિર્જલા એકાદશીનું વ્રત કર્યું. તેથી તેને ભીમસેની એકાદશી અથવા પાંડવ એકાદશી કહેવામાં આવી.
Arjun Tavar
